Giống như Tổng thống Trump, các nhà lãnh đạo Trung Quốc cũng muốn hạ lãi suất nhưng không phải lúc nào mong muốn cũng có thể trở thành hiện thực. Nhưng vấn đề mà Trung Quốc gặp phải không phải là một NHTW độc lập mà là 1 thị trường bất động sản có thể xuất hiện bong bóng bất cứ lúc nào.
Đầu tuần này, NHTW Trung Quốc (PBOC) vừa thực hiện một điều đã được mong chờ từ lâu: thay đổi cách tính toán lãi suất của các ngân hàng thương mại. Mục tiêu cuối cùng mà PBOC nhắm đến chính là giảm lãi suất cho vay để thúc đẩy nền kinh tế. Nhưng các quan chức PBOC vẫn luôn nhấn mạnh mặc dù động thái này sẽ giúp giảm lãi suất cho vay đối với khách hàng doanh nghiệp, lãi suất thế chấp chắc chắn sẽ không giảm.
Giờ đây 18 ngân hàng thương mại sẽ phải cho PBOC thấy mức lãi suất tốt nhất mà họ có thể đưa cho những khách hàng tốt nhất, dựa trên lãi suất cho các khoản vay trung hạn (MLF) được PBOC ấn định. Các khoản vay MLF này cũng là nguồn tín dụng quan trọng cho các ngân hàng thương mại.
PBOC có hai mục tiêu khi thực hiện sự thay đổi này. Một là để hạ lãi suất, ít nhất là đối với một số khoản vay. Trước đây, các ngân hàng phải dựa vào lãi suất cơ bản do PBOC ấn định vốn cao hơn khoảng 1 điểm phần trăm so với các khoản vay kỳ hạn 1 năm. Mục tiêu thứ hai là để cải thiện cơ chế lan tỏa của chính sách tiền tệ: PBOC muốn các ngân hàng làm tốt hơn công việc lan tỏa chính sách đến nền kinh tế.
Động thái này được miêu tả rộng rãi là 1 chính sách để tự do hóa chính sách tiền tệ theo cơ chế thị trường, nhưng PBOC không giải thích rõ ràng tại sao lại như vậy. PBOC đang buộc các ngân hàng tính toán lãi suất cho vay dựa trên một lãi suất mà họ kiểm soát nhưng trước đây câu chuyện cũng không có gì khác. Lãi suất MLF kỳ hạn 1 năm gần như đã không thay đổi trong 3 năm qua.
Tuy nhiên khía cạnh thú vị nhất của cách tiếp cận mới này là lĩnh vực bất động sản bị loại khỏi danh sách hỗ trợ. Nguyên nhân có thể là do các hộ gia đình Trung Quốc đã đi vay ồ ạt sau khi PBOC liên tiếp cắt giảm lãi suất trong năm 2015. Kết quả là năm 2016 nợ của các hộ gia đình tăng 6.200 tỷ nhân dân tệ (tương đương 878,11 tỷ USD) – so với mức tăng khoảng 3.000 tỷ nhân dân tệ mỗi năm của 5 năm trước đó.
Bắc Kinh cũng nhận thức được những bài học khác từ đợt cắt giảm lãi suất mới nhất: lãi suất giảm kéo theo nhân dân tệ lao dốc và khiến dòng vốn tháo chạy. PBOC có thể cảm thấy thoải mái với việc nhân dân tệ phá thủng ngưỡng 7 tệ đổi 1 USD, nhưng đồng nội tệ yếu đi quá nhiều không phải là tham vọng của họ.
Wall Street Journal nhận định sự thay đổi này phản ánh Trung Quốc bị hạn chế trong lựa chọn chính sách tiền tệ hơn là tự do hóa chính sách tiền tệ. Và PBOC quyết tâm lần này sẽ không tạo ra nhiều hệ lụy khiến họ phải lo lắng như lần gần nhất.
theo WSJ